Түлкібас ауданының ауыл шаруашылығы саласында тың бастама жүзеге асып жатыр. Ауданға қарасты «Борсық сай» шаруа қожалығы тары тұқымдас сорго өсімдігінің жаңа сортын мамыр айының басында сынақ ретінде еккен болатын. Қазіргі таңда өсімдіктің алғашқы өнімін жинау жұмыстары басталып отыр. Бұл жобаның басы-қасында жүрген қожалық төрағасы – Мылтықбаев Данияр. Ол сорго өсімдігінің тұқымын шетелден арнайы алдыртып, 3 гектар аумаққа егіп, жергілікті климатқа бейімділігін зерттеу мақсатында тәжірибелік алаң құрды. Оның айтуынша, бұл – мал шаруашылығында, әсіресе сүтті сиырлар үшін таптырмас азық. Сонымен қатар сорго – тамақ өнеркәсібінде де кеңінен қолданылатын дақыл. Жобаның маңыздылығын ескерген аудан әкімі Асқар Естібаев бүгін шаруа қожалықтың егін алқабына арнайы барып, жағдаймен танысты. Өсімдік түрінің өсіп-өну барысын, оның ауыл шаруашылығына тигізер пайдасын саралап көрген әкім кәсіпкердің бастамасына оң бағасын берді. Сонымен қатар, алғашқы өнімді аудандағы сүт өндірісімен айналысатын кәсіпкерлерге таратып, олардың пікірін алу қажеттігін айтты. Жергілікті климаттық жағдайға бейімделіп келе жатқан сорго өсімдігінің алғашқы нәтижелері қуантарлық. Жасыл желек мол әрі биік, ал сабақтары шырынды. Қожалық басшысы Данияр Мылтықбаевтың айтуынша, келесі жылы ол осы дақылды 15 гектар аумаққа егуді жоспарлап отыр. Сонымен қатар, тиімді суару жүйесі ретінде тамшылатып суару әдісін енгізу көзделуде. Бұл – су ресурстарын үнемдеу мен өнім сапасын арттырудың тиімді жолы. «Сорго – суды көп қажет етпейтін өсімдік. Бұл біздің аймақтың табиғи ерекшеліктеріне сай келеді. Оның үстіне, бұл өсімдікті дұрыс күтіп-баптаса, жылына 4 рет өнім алуға болады. Биіктігі 6 метрге дейін жетіп, жасыл массасы өте қалың өседі. Малға берілгенде сүттің сапасы мен көлеміне жақсы әсер ететінін шетелдік зерттеулер де дәлелдеп отыр», – дейді кәсіпкер. Сорго – ауыл шаруашылығында кеңінен қолданылатын, әрі болашағы зор өсімдіктердің бірі. Бұл дақылдың басты артықшылықтары:
-
Суға төзімділік: Қуаңшылыққа төзімді, суды аз қажет етеді. Бұл фактор еліміздің оңтүстігіндегі су тапшылығы жиі кездесетін өңірлер үшін аса маңызды.
-
Мал азығы ретінде құнды: Жасыл массасы мен дәні сүтті және етті бағыттағы мал шаруашылығына тиімді азық.
-
Тамақ өнеркәсібінде қолданылуы: Соргодан ұн, сироп және басқа да тағамдық өнімдер дайындалады. Кейбір елдерде оны глютенсіз өнім ретінде қолданады.
-
Биомасса өндірісіне жарамды: Энергия өндіру үшін қолданылатын биомасса ретінде де құнды.
Қазіргі таңда Түлкібас ауданы мал шаруашылығы мен егіншілікті қатар дамытуда. Әсіресе сүт бағытындағы шаруашылықтар соңғы жылдары айтарлықтай қарқын алып келеді. Сондықтан жем-шөп базасын кеңейту және сапалы азықпен қамтамасыз ету – күн тәртібіндегі негізгі мәселе. Сорго өсімдігі осы қажеттілікті өтеуге үлкен үлес қоса алады. Сондай-ақ, бұл тәжірибе басқа да шаруашылықтарға үлгі болмақ. Егер өнім сапасы мен тиімділігі дәлелденсе, аудандағы өзге де фермерлер бұл дақыл түріне бет бұрып, жаңа бағыттағы егіншілікпен айналыса бастайды. Бұл өз кезегінде ауданның экономикалық әлеуетін арттырып, азық базасын нығайтуға сеп болады.
