Қазақ халқы – рухани дүниесі бай, салт-дәстүрге берік, тарихына тағзым ететін, табиғатпен үндесе өмір сүрген көне халық. Осы ұлттық болмыстың асыл негізі ғасырлар бойы атадан балаға аманат ретінде сақталып келеді. Ал бұл аманаттың киесін сезініп, қадірін арттыра білген өлкелердің бірі – Шардара.
Шардара – тек географиялық атау емес, ол – руханияттың тамыры, мәдениет пен тәрбиенің орталығы, ұлттық болмыстың тірі айнасы. Бұл өңірде салт-дәстүр – сән емес, өмір салты. Әрбір шаңырақта үлкенді сыйлау, кішіге ізет көрсету, қонаққа құрмет, дастарханға адалдық секілді асыл қасиеттер әлі де биік тұрады. Бұл – сырт көзге қарапайым көрінгенімен, елдің тұтастығы мен ұлттың ұлылығын сақтап тұрған құндылықтар.
Шардарада өткізілетін мәдени іс-шаралар, тарихи-танымдық байқаулар – тек мерекелік жиын ғана емес, рухани сабақ. Мысалы, жуырда өткен «Жеңіске жетелеген әндер» атты патриоттық әндер байқауы соның дәлелі. Бұл шарада тек ән шырқалып қоймайды – ол жерде тарих жаңғырады, ерлік еске алынады, ұрпақтың жүрегіне елге, жерге деген махаббат ұялайды. Мұндай байқаулар жас буынды тәрбиелеуде таптырмас құрал, ұлттық рухты ұлықтаудың жарқын жолы.
Шардара халқы үшін рухани байлық дегеніміз – тарихты құр жаттап алу емес, оны өмір сүру салтына айналдыру. Ұлттық киімді тойда ғана емес, күнделікті өмірде де киюге ұялып көрмегендер осы өлкеде әлі бар. Бала тәрбиесін бесік жырынан бастайтын аналар, төрге қарап сөйлейтін жастар, үлкеннің сөзін бөлмейтін ұрпақ – бұл бүгінгі заманда кездесе бермейтін көріністер. Ал мұндай ортада өскен бала – болашағы берік елдің тірегі болмағанда, кім болады?
Маған Шардараның қарапайымдылығы ұнайды. Бірақ сол қарапайымдықтың астарында терең парасат, берік ұстаным, мызғымас ұлттық негіз жатыр. Ауылдағы бір қара шалдың сөзі – бүтін бір ұлттың философиясына айналуы мүмкін. Өйткені ол сөз – өмірден келген, тарихтан тамыр тартқан.
Қазақтың болмысы – тек шежіреден тұрмайды. Ол – тілінде, ділінде, дінінде, дәстүрінде. Шардара – осы болмысты жоғалтпаған, жоғалса да қайта тірілтуге ұмтылған өңір. Мұнда ұлттық сана ояу, рухани сергектік бар. Бұл – кез келген өлке мақтана алатын қасиет емес.
Шардара – мен үшін руханияттың алтын бесігі. Ондағы әрбір ауыл, әрбір адам, әрбір дәстүр – қазақ халқының шынайы бейнесі. Мен осы өңірдің тумасы немесе тілеулесі болмасам да, оның рухани байлығын көріп, бағалап, мақтан етемін. Себебі, ол – менің де өткенім, менің де болашағым.
