«Көше кезген қаңғыбас иттер үрейімізді ұшырды». Түркістандықтар осылай мұң шағуда. Бүгінде шаһарда 12 мыңнан астам қаңғыбас ит бар екен. Ал оларды аулауға қаражат жоқ деп отыр мамандар.
Күздің қара суығы – мысықтардың мауығып, иттердің ұйығатын кезі. Жалғыз, жаяу жүрген адамды мысық тырнап, ит қабатын да дәл осы уақ. Қауіптің алдын алу мақсатында түркістандық ветеринарлар иесіз үй жануарларын аулау жұмысын қолға алды.
Тұрғындар үрейін ұшырған қаңғыбас иттер күл-қоқыс төңірегінде ғана емес, кәдімгі көпшілік жүретін көшелерде өріп жүретін болыпты. Соның кесірінен тұрғындар балаларын аулаға жібере алмай қалған.
Рахима Маупасова, қала тұрғыны:
«Түнімен үріп мазаны алады, таң атса көшеге шығып алады. Әрине, олар аш құрсақтарын азықтандыру үшін шығатын шығар. Бірақ қауіптілігі де сонда ғой, аш жануардың жыртқышқа айналмасына кім кепіл? Яғни, бала-шаға, қарт-кейуаналарға тап берсе…»
Қала бойынша иесіз ит-мысықтарды аулау жұмыстарымен ветеринарлық станция айналысады. Дәлірек айтсақ бұл іс нақты үш бригадаға жүктелген. Мамандар күніне көше кезген 30-40 қаңғыбас жануарды атады екен. Соның өзінде әлі де шаһарда 12 мыңнан астам иесіз ит жүрсе керек.
Тұрғанбек Боранбеков, рабиолог:
«Ауыл шаруашылығы министрлігі тарапынан бөлінген қаражат тек осы өтінім бойынша жұмыс істеп жатырмыз. Бұрынғыдай жаппай көше кезуге қазір ақша жоқ. Қазіргі шыққан заңымызға байланысты жануарларды аулағаннан кейін екі ай көлемінде ұстауымыз керек. Оған қаражат қарастырылмаған.
Мердігер биыл 7 мыңнан астам иесіз жануар аулауы тиіс екенін айтады. Ал бұл жүктеме артығымен орындалған. Біздің көзімізше ит аулаушылар 4-5 итті жайратып салды. Ал олардың мүрдесін қала сыртында орналасқан арнайы беккери шұңқырларына апарып тастайды. Түркістан қаласында ондай шұңқыр бар болғаны екеу ғана.
Облыс әкімдігінің 2021 жылға ветеринариялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге облыстық бюджеттен 4,1 млрд. теңге қаржы қарастырылған. Оның ішінде дәл осы қаңғыбас ит-мысықтарды аулауға бөлінген қаражат көлемі мардымсыз дейді сала басшысы да.
Нұрбек Бадырақов, Ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы:
«Жыл сайын әр итке 1500 теңгеден, 230 мыңнан астам итке қаржы бөлінеді. Ал нәтижелі жұмыс атқару үшін біз қаржы көлемін ұлғайту арқылы жұмысты жүйелеуіміз қажет».
Жыл басталғалы қалада қаңғыбас иттерден 600-ден астам адам зардап шеккен. Егерде шұғыл түрде тиісті шара қолға алынбайтын болса, онда олар қаңғыбас иеттер көбейіп, олардан төнетін қауіп те күшейе берері анық.
