Сабау. Шабақтау. Булау. Аталған ұғымдар бүгінгі ұрпаққа таңсық. Себебі бұл – киіз басу барысында жасалатын іс-қимыл. Ал ол өнер көзден бұлбұл ұшқалы қай заман. Ескі салтты қайта жаңғыртуды көздеген Түркістан облысының үлгілі әжелері қойдың күзем жүнінен киіз басудан сайысқа түсті.
Сонау сақ, ғұн заманында қалыптасқан қазақ оюлары әлі де қолданыста. Десе де бүгінде оны кез келген жерге жапсыра беру – осы бір ұлттық символиканың қадірін кетіріп бара жатқандай. Осы ретте әжелеріміз қарлығаш қанат, мүйіз тұмсық, қошқар мүйіз сынды әр оюдың мағынасына тоқталды.
Фарида Ереханова, Оранғай ауылдық округі әжелер алқасы төрайымы:
«Бұл қошқар мүйізді салудың тарихы өте терең. Еліміз жаугершілік заманды бастан көп кешкен. Сондайда ел шекарасын қорғайтын ер азаматымыз көп болсын деген ойды қошқар мүйіз ою арқылы білдіреді»
12 ауылдық округтен келген әжелер үш топқа бөлініп, өзара сайысқа түсті. Солардың ішінде үздік деп танылғаны қолөнері шебері атанады. Жүлделі сыйлығы өз алдына. Одан өзге, «Ең үлгілі әже», «Өнерлі әже» сынды номинациялар тағы бар.
Жанар Жұмабекова, Сауран аудандық Мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің басшысы:
«Шарамыздың мақсаты – қалып бара жатқан киіз басу дәстүрін қайта жаңғырту. Елбасымыз өзінің «Рухани жаңғыру: болашаққа бағдар» мақаласының негізінде ұлттық кодымызды сақтай отырып, бүгінгі заманауи талапқа сәйкес өмір сүру керектігін ескерткен болатын. Бүгінгі шара осыған орайластырып отыр».
Киіз басу өнерін тым ерте меңгерген халқымыз ғасырлар бойы мол тәжірибе жинаған. Яғни, заман өзгерген сайын технологиясын жаңғыртқан. Ал осындай ұлттық құндылықты келешек ұрпаққа жеткізу – ұлы мұрат.
