ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ: 3 МИЛЛИОННАН АСТАМ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ТЕГІН ДӘРІ-ДӘРМЕКТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛГЕН

Үкімет отырысында Денсаулық сақтау вице-министрі Тимур Мұратов халықты дәрілік заттармен қамтамасыз ету туралы баяндады.
Оның айтуынша, ағымдағы жылдың 10 айында 219,7 млрд теңгеге 3 миллионнан астам пациент тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етілген.
Медициналық ұйымдарды үздіксіз жабдықтау үшін Бірыңғай дистрибьютор 21 млрд теңге сомасына төмендетілмейтін дәрі-дәрмек қорын құрды.
Бұл қор медициналық ұйымдардың 2-3 айлық қажеттілігін жабуға мүмкіндік береді және онкология, қант диабеті, қан ұюының бұзылуы, ағзалар мен тіндерді трансплантаттау және басқа да маңызды бағыттарды қоса алғанда, аурулардың негізгі топтарын қамтиды.
«Созылмалы аурулардың бір бөлігін ТМККК пакетінен МӘМС-ке ауыстыруға қарамастан, барлық мемлекеттік кепілдіктер толығымен сақталады, қаржыландыру көлемі өзгеріссіз қалады. Тек қаржыландыру көзі өзгертілді. Қант диабеті, ревматоидты артрит, церебральды сал ауруы және басқа да созылмалы аурулары бар пациенттер қажетті препараттарды толық көлемде алуды жалғастырады», — деп атап өтті Т.Мұратов.
Бес жылдың ішінде амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуді қаржыландыру бір жарым есеге жуық — 115-тен 262 млрд теңгеге дейін өсті. Қазақстан Халықты жоғары деңгейде тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ететін елдердің қатарына кіреді: жан басына шаққандағы шығыстар 50 АҚШ долларынан асады.
Президенттің баға белгілеу тетіктерін реформалау жөніндегі тапсырмаларын орындау шеңберінде ҚР Денсаулық сақтау министрлігі жүйелі жұмыс жүргізді, оның негізгі нәтижесі генерикалық препараттарға шекті бағалардың түпнұсқа дәрі-дәрмектер құнынан 30%-ға төмендеуі болды. Референттік елдердің жаңартылған тізбесі және халықаралық деректер базасына қосылу 7,8 мыңнан астам сауда атауларының бағаларын қайта қарауға мүмкіндік берді.
«Нәтижелер қазірдің өзінде байқалды: мониторингтің қорытындысы бойынша 2025 жылдың қазан айында сұранысқа ие препараттардың арасында бағаның орта есеппен 11%-ға төмендеуі байқалды»,-деді Денсаулық сақтау вице-министрі.
Бірыңғай дистрибьютердің сатып алу нәтижелері бойынша үнемдеу 70,5 млрд теңгені құрады. Үнемделген қаражат дәрі-дәрмектерді қосымша сатып алуға бағытталған.
Нарықты қорғау үшін таңбалау және қадағалау жүйесі енгізілді. Ол дәрі-дәрмек айналымының ашықтығын арттырып, салық түсімдерінің 24%-ға өсуіне ықпал етті.
Цифрландыруды дамыту жұмыстың жеке бағытына айналды. Медициналық ұйымдарда рецепттердің электрондық көшірмесі енгізілді, бұл оларды ресімдеу уақытын екі есеге қысқартты.
Министрлік жасанды интеллектті қажеттіліктер мен жеткізілімдерді болжау кезінде, сондай-ақ жалған рецепттерді анықтау үшін қолдануды жоспарлап отыр. Бұл дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету жүйесін неғұрлым ашық және тиімді етуге мүмкіндік береді.
Қазақстанда 20 476 дәрілік зат пен медициналық бұйым, оның ішінде отандық өндірістің 15%-дан астамы тіркелген. ДДҰ ұсынған өмірлік маңызды дәрілер тізімінде қазақстандық препараттардың үлесі 37%-ды құрайды.
Ассортиментті кеңейту үшін ЕурАзЭҚ рәсімдері бойынша дәрілік заттарды тіркеу жүргізіледі, бұл олардың санын 60%-ға арттырады. 300-ден астам препарат — қазақстандық өндіріс. Өтініш берушілер үшін сараптама жұмыстарының құны 90%-ға төмендетілді, Сall-орталық және сараптама порталы құрылды.
«Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың сапасын бақылаудың нарықтан іріктеп сатып алуды және денсаулық сақтау ұйымдарынан іріктеуді көздейтін қосымша форматы енгізілді. Мұндай тәсіл контрафактілік өнімнің ішкі нарықта пайда болуына жол бермейді»,-деп атап өтті Үкімет отырысында Премьер-министр Олжас Бектенов.
Дәрі-дәрмектердің қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін дәріхана ұйымдарының желісі кеңейтілуде. Елде 10 мыңнан астам дәріхана, оның 2700-і ауылдық жерлерде жұмыс істейді. Шалғай өңірлер үшін 11 жылжымалы дәріхана пункті жұмыс істейді.
«Ауылдық жерлерде дәріханалардың қолжетімділігін жақсарту үшін келесі жылы ауылдың медициналық ұйымдарында дәріхана пункттерінің ашылуын ұйымдастыруды жоспарлап отырмыз. Қазірдің өзінде 2 174 дәріхана тиісті дәріхана практикасының стандарттарына сәйкестігін растады», — деді Тимур Мұратов.
Үкімет отырысында халықты дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету мәселесін қарау кезінде Премьер-министр елдің фармацевтикалық нарығын дамытудың жаңа тәсілдерін атап өтті.
«Мемлекет басшысы өз дәрі-дәрмектерінің саны мен ассортиментін арттыру бойынша маңызды міндет қойды. Ол үшін дәрі-дәрмектер мен медициналық бұйымдарды тіркеудің жеңілдетілген тетігі енгізілді. Нәтижесінде Қазақстанда жаңа препаратты тіркеу 2-5 жастан 100 жұмыс күніне дейін қысқарды. Бұл, әрине, біздің халықтың ең жаңа дәрі-дәрмектерге, емдеу әдістеріне және диагностикасына қол жетімділігін арттырады», — деп атап өтті Олжас Бектенов.
Үкімет отырысының қорытындысы бойынша Премьер-Министр бөлшек сауда сегментінде дәрі-дәрмек бағасының негізсіз өсуіне жол бермеу жөнінде шаралар қабылдауды тапсырды.