Тұрғындар көмір сатып алу үшін несие рәсімдеуге мәжбүр. Өйткені биыл қара отынның құны тым шарықтап тұр. Әлемде көмір өндіруден алғашқы ондыққа кіретін Қазақстандағы бұл жағдайға мәжіліс депутаттары алаңдаушылық білдірді. Тіптен кейбір өңір халқы көмірге алдын ала ақы төлеп, оны апталап күтіп отыруға мәжбүр. Мәселенің ақ-қарасы алдағы бейнетамериалда.
Шалғайда жатқан Шардарада биыл көмірдің тоннасы 25-30 мың теңгеден саудалануда. Өткен жылмен салыстырғанда 4-5 мың теңгеге өскен. Қыс мезгілінде бір отбасы орта есеппен оның 4-5 тоннасын тұтынады десек, соның өзі оңайға соқпасы анық. Сатушылар да көмірдің қымбаттығын жоққа шығармайды.
Жеңіс Ақаев, көмір сатушы:
«Тиегіш 15 мың теңгеден алады. Жақсылап арттыру үшін тағы 10-15 мың бересің. Сонда біздің есебімізбен 25-26 мыңға келеді. Сонда біз қанша теңгеге сатуымыз керек. Өзімізге дым қалмайды да. Оны тексеріп жатқан жан адам жоқ».
Қазақстанда жыл басынан бері 89,3 млн тонна көмір өндірілген. Қатты отынның кен орнындағы бағасы орташа 5600 теңге екен. Бағаның бұлай шарықтауы көмірді тұрғындарға жеткізгенге дейін арадағы 10-ға тарта буынның былығы дейді. Яғни, көмірді бірі өндіреді, екіншісі тиейді, үшіншісі тасымалдайды деген секілді ұзын сонар процесс.
Ерлан Саиров, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты:
«Осылайша түпкі тұтынушы үшін баға бастапқыдан 3-4 есе өседі. Бұл – ауылдағы ағайынның қалтасы мүлде көтермейтін баға. Осы қып-қызыл бағаға көмірдің өзі тапшы. Қақаған қыста тұрғындар көмірдің ақшасын төлеп қойып тосуға мәжбүр. Көмірдің қымбаттығынан оны сатып алу үшін банкіден несие алып жатырмыз деген хабар-ошар да жетуде».
Ал Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі көмір бағасының өсуіне жол бермеуді көздейтін меморандумға қол қойған. Енді ірі көмір өндіруші компаниялар өңірлердегі көтерме сатып алушыларға белгіленген бағамен жеткізеді. Сондай-ақ қазір өңірлерге көмір жөнелту көлемін ұлғайту туралы шешім қабылданған. Осы мақсатта «Қазтеміртранс» Акционерлік қоғамы 16 мыңнан астам вагонмен қамтамасыз еткен.
