Бар ойы – қыстан малды қалай аман алып шығу. Әсіресе, сары уайымға берілген Сарыағаш пен Келес ауданы шаруалары бүгінде төрт түлігін шетінен сатуға көшкен. Себебі жем-шөп жоғы өз алдына, үкіметтен де қайран болмай тұр. «Арам қатып қалса обал ғой» дейді олар. Тақырыпты тілшіміз Жандос Тастемір тарқатады.
«Бір мен емес, халықтың бәрінің көрген күні осы. Жем-шөп жоқ. Бәрі қымбат. Мал қырылып жатыр. Халықтың жағдайы осындай болып тұр енді», – деген бозайлық Оспан Үкібаев бар малын қорада ұстауға мәжбүр. Екі айдан бері көтерем малға қанша жем-шөп берсе де, ет алатын түрі жоқ. Базарға апарса, «арық-тұрық» деп өтпейді, не союға келмейді. Ал шөптің бағасы аспандап кеткен.
Оспан Үкібаев, Бозай аулының тұрғыны:
«Бір пресс шөпті 1000 теңгеден алғанбыз ә дегенде, ол да азғантай ғана. Кейін оның бағасы бірден екі мың боп кетті. Жүгері алдық далбасалап, келісін жүз теңгеден. Жүгері де емес, собық. Паясын 300-400 теңгеден алып жатырмыз. Малсыз да күн жоқ, бірақ халықты қинап жатқан жем-шөп. Кемпірім екеуміздің күніміз бір зейнетақыға қарап тұр. Не зейнетақы, не жәрдемақы алмайтын, үйіне мүлдем кіріс кірмейтін де адамдар бар. Міне, солардың жағдайы тіпті қиын: бір қап ұнның өзі 10 мың теңге болды қазір».
Әлімтауда 4 мыңнан астам ірі қара мен 75 мыңдай қой және 2800 бас жылқы болған. Аман қалғанының өзін аман-есен көкке іліндіру – мұндағылардың басты мәселесі. Шамасы жеткендер жем-шөбін алуға әзірден қамданып жатыр. Ал, өзгелерінің малы тақыр далада жайылып жүр. Жайылым демекші, жергілікті халық биліктен жекеге өткен жерлерін қайтаруды сұрайды.
Асанхан Байдуллаев, Әлімтау аулының тұрғыны:
«Әлімтаудың маңайындағы жерлердің барлығын жан-жақтағы әкімдер сатып алып қойған. Олардың кім екенін де білмейміз. Бірақ соның кесірінен қыстыкүні мал жаятын жер таппаймыз. Олар келеді де, шөп шықса бәрін орып әкетіп қалады. Осы жердегі жайылымның шөбі халыққа беймарал жететін шөп еді. Олар апарады да басқа жаққа сатып жіберіп жатыр».
Жергілікті билік қуаңшылықтан зардап шеккендерге өтемақы берілмейтінін кесіп айтты. Өйткені ол жағы ешбір заңда қарастырылмаған көрінеді.
Нұрболат Тәліпов, Сарыағаш ауданы әкімінің орынбасары:
«Ресейден және солтүстік облыстардан алып келген жемнің келісі 105 теңгеден сатылып жатыр. Бұл – қазір біздің ауданымызда ең арзан жемдердің бірі. Одан кейін оларға несие беру мәселесі де облыстық басқарма арқылы шешілді. Солардың ішінде нағыз мұқтаждарын анықтап, тізімін өткіздік».
Ал, ауылшаруашылығы басқармасындағылар қуаңшылықтан зардап шеккен ауылдарға барып, мәселені анықтауға уәде берді.
Нұржігіт Мырзахметов, Түркістан облыстық ауылшаруашылығы басқармасы басшысының орынбасары:
«Сол ауылдарға барып, шаруалармен кездесеміз. Көмекке мұқтаждар тізімін алып, қанша адамға жем-шөп керектігін анықтаймыз».
Жауаптылардың айтуынша, арзан бағада жем алу үшін Солтүстік облыстармен келіссөз жүргізіп жатқан көрінеді. Бірақ оның нақты қай кезде жетері белгісіз…
