Шетелге заңсыз шығарылған ақша түгел елге қайтарылады. Бүгінгі мәжіліс отырысында Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің төрағасы Марат Ахметжанов осыны нық сеніммен айтты. Алайда, Президенттің пәрмені нақты қашан орындалатыны белгісіз. Өзге елдердің тәжірибесін қарайтын болсақ, бұл бастама жуық арада жүзеге аспайтын секілді. Жалпы өзге мемлекеттердің банктерінде сақталған қаржыны кері қайтару қаншалықты қиын.
Бүгін мәжілісмендер Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агентігінің төрағасын сұрақтың астына алды. Халық қалаулыларының көкейіндегі мәселенің бірі шетелге заңсыз шығарылған қаржының кері қайтарылуы. Марат Ахметжанов ол үшін алдымен қылмыстық іс қозғалуы керек дейді. Сол арқылы қаржы жасырылған елге құқықтық көмек бойынша сұраныс жіберіледі екен.
Марат Ахметжанов – ҚР Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің басшысы:
«Біздің 68 елмен екі жақты келісім бар. Соның ішінде конвенция бар. Ода 14 ел бар. олардың қойып отқан бір ғана талабы бар. Сол елден табылған мүліктің заңсыз екенін дәлелдеу. Тергеудің мерзімі жоқ. Ақша қайтарылғанша жүргізіледі».
Дәйекпен сөйлейік. Көршілес Өзбекстан билігі де қазір осындай ситуацияны бастан өткеруде. Бұрынғы ел Президентінің қызы Гүлнара Кәрімованың шетелге шығарылған қаржысын кері қайтару үшін 4 жылдан бері соттасып келеді. Сондағы қол жеткізгендері миллиондаған доллардың бір бөлігі ғана. Одан бөлек халықаралық сот процесіне қорғаушы жалдаудың өзі мемлекетке қыруар шығын.
Мақсат Халық – Экономист:
«Негізінде офшорға кеткен ақшаны қайтару мүмкін емес. Ол кезде сот барысында Қазақстанның өзі шығынға батады. Мысалы, Франциядағы банк шотындағы ақшаны алу үшін банктың өз кодын білетін мамандар болу керек. Ал оны тіпті мықты қаржы агенттіктері аша алмауы мүмкін».
Экономистер алдымен ақшаны өзге елдерге шығаратын жолдарды кесу керек деп отыр. Өткен жылдың өзінде 1 триллион теңге шетел асырылған деген ақпарат бар екен. Ал, 25 жылда Қазақстаннан шетелдік оффшорларға шамамен 140-160 миллиард АҚШ доллары шығарылған. Бұл бүкіл елдің жылдық ішкі жалпы өнімі мен оның сыртқы қарызына тең.
